Nurî Aldur: Resensîyonek li ser pirtuka nivîskar Sarah Moss

Nurî Aldur: Resensîyonek li ser pirtuka nivîskar Sarah Moss

.

A+A-

Navê pirtukê : OFFERMUR  - Atlas 2021,    146  pele.

 Pirtuk ji zimanê ingilîzî hatîye vergerandinî zimanê swêdî. Verger ji alîyê Rose-Marie Nielsen ve hatîye kirin. Offermur romaneke ku nivîskar ew ji çend tema yan afirandîya û pirtuk anjí roman a xwe pêkanîye. Helbet di romanêde babetêndin jî hatine qalkirin, lê ewan bes bi kurtayîne. Mîna hinek hadîseyên û bûyerên li Ingilîstan, Îskoçya, Îrlanda anjî Danimarka bi awakî edebî û bîranînên tarîxî bo me xwendevanan hatîye nivîsandin.

Eger em vegerin ser babetên anjî tema´yên romanê; li gor analîz û bawerîyamin nivîskar li ser sê tema di rawestê. Tema yekemîn li ser wekhevîya jin û mêrana anjî keç û kurana. Ev tema li ser dema salên 1970 û 1980 ya na; çand û kultur hinek ser û bin girtîye, perwerdeya malbatî û dibistanî hișkere konservative û bê goman ev li gelek welatên Awrûpa yên din jî wehabû, balam li vir em  qala Ingilîstan dikin û babet romana Offermur`a. Eger em mîsalek li vir pêșkêșî we xwendevanan bikin, wê tema me dîyartir bibe: ”…Min gote bav ê xwe ku ez jî karim li wir razim…lê bavêmin gotemin ku ahmaqnebe û ma tu nizanê ku tu nikarê li gel kuran razê…”. ”…Carekedin jí bavêmin ez ciza kirim/li min xist, bo ku ez tenê ketibûma avê û cilêmin tenik û sivikbûn…”.

Tema duemîn tema  tabîatêye/naturêye. Di romanêde tabîat gelek caran bi awakî delal û xweșik bo me xwendevanan têt îzahkirin, nivîskar weha îzahdike ku mîna spîkêrek der û deran bo guhdarên xwe didê nasîn. Em li vir jî karin çend xetên nivîskar ji romanê fermoyî we xwendevanan bikin: ”…  Dar di nava mijekî tenikde hatibûne nixwûmandin û roj hêjî gelekî nizmbû ku merov nikarîbû sîh a xwe bibîne….”.Û gelek peyvokên din mîna ”roj, ba û baran”, ”dawî rojê em bi tarîtî û heyvêre hiștin”, ”ciglûyên daran û pelên șîn” û gelekedinî wilo.

Sêemîn tema jî li ser heywanana; her çiqas ev tema nêzîkî temaya duemîne jî – heta merov karê bêjê ku her du tema li gel havin, mîna goșt û hestû anjî av û nan pevrene – lê dîse jî heywan ji gul û bexçan û ji daristanan cûdana. Heywan xwedî rûh û canin û bi damar, hestû û  xwînin. Fermo xwendevanno! Navên hinek ji wan heywanên ku di romanêde derbasdibin bibhîzin: masî, mîro, cûk, teyr, beraz, kovî, kund, beytik, kîroșk û gelek navêndin ku min ne dinasîn. Demxweș.

Nûçeya berê û ya piştre

NÛÇEYE ŞÎROVE BIKE

BALKÊŞÎ: Şîroveyên ku têde; çêr, heqaret, hevokên biçûkxistinê û êrîşa li ser bawerî, gel û neteweyên din hebin, dê neyêne erêkirin.
JI kerema xwe re şîroveyên xwe jî bi gramera kurdî ya rast û tîpên kurdî binivîsin