Piştî du hefteyên din hilbijartinên ilbijartinên Meclisa Entegrasyonê ya eyaleta Nordrhein-Westfalenê ya Almanyayê bi rê ve diçin.

Hinek lîste û namezêdn Kurd beşdarî hilbijartinên eyaleta Nordrhein-Westfalenê dibin.

Li wê eyaletê diyasporaya Kurd a Almanyayê ya herî mezin û belkî li cîhanê jî dijî.

Ciwanên ji Rojava dibin namzed

Hêlîn Ebdo û Alan Şêxmûs di destpêka bihara temenê xwe de ne, Hêlînê nû dest bi xwendina zanîngehê kiriye û Alan jî jî li ber qedandina endezyariyê ye.

Her du jî xelkê Rojavayê Kurdistanê ne û di lîsteyekê de bi navê "Bi Hev Re Ji bo Hemûyan" (Gemeinsam für Alle) xwe berbijêr kirine, ku tenê ciwanên Rojavayê Kurdistanê yên di bin 30 saliyê re tê de ne, ji bo hilbijartinên Encumena Biyaniyan û Yekbûnê (Entegrasyon).

Namzeda  Kurd a ji bo Encumena Biyaniyan û Entegrasyonê li bajarê Herneyê Hêlîn Ebdoyê got:

“Ez dixwazim em bikevin nav vî karî da ku em alîkariya mirovan û miletê xwe, Kurdan, bikin.

Gelek Kurdên me mafên xwe nizanin. Wek mînak, hinek ji wan derbarê dibistana zarokên xwe de yan mijarên din ên wekî wergirtina hemwelatîbûnê de ne agahdar in.

Ji ber vê yekê em dixwazin rêberiya wan bikin û alîkariya wan bikin. Ez bang li miletê xwe yê Kurd dikim ku dengê xwe bidin lîsteya me (Gemeinsam für Alle)."

Em bi hev re diçin civîna wan. Lîsteya wan ji heşt kesan pêk tê, lê şeş ji wan amade ne. Alan di şirketeke avahîsaziyê de berpirsê projeyan e û bi xwe endezyarê avahîsaziyê ye û yekî din ji berbijêrên lîsteyê ye.

Namzedê Kurd ê ji bo Encumena Biyaniyan û Entegrasyonê li bajarê Herneyê Alan Şêxmûs jî got:

“Kurdên me li vir gelek in. Em dixwazin bizanibin ku piştevaniyeke we heye. Ji ber ku dema ez nû hatim Almanyayê, min gelek zehmetî dîtin.

Yek ji wan ew bû ku min nedizanî ji bo xwendinê berê xwe bidim ku derê. Me nedizanî ku gelek rê li ber me hene, lê em ji tu rêyekê ne agahdar bûn.

Ji ber ku bavê min endezyar bû, vê yekê hişt ku ez jî berê xwe bidim beşa endezyariyê. Ji ber vê sedemê jî ez dixwazim îro alîkariya her Kurdekî ku li vir niştecih e bikim. Ne tenê Kurdan, em dixwazin alîkariya her biyaniyekî ku li vir dijî jî bikin."

Her çiqas Kurdên ji parçeyên din ên Kurdistanê di nav lîsteya wan de nînin û tenê xelkê Rojavayê Kurdistanê ne, yek ji berbijêran ku xelkê Çiyayê Kurmênc ê Efrînê ye, sedema vê yekê aşkere dike.

Namzedê Kurd î ji bo Encumena Biyaniyan û Entegrasyonê li bajarê Herneyê Ronî Cafo jî got:

“Me pir dixwest ku Kurdên ji hemû parçeyên Kurdistanê, her çar parçe, bi me re bin. Bi rastî hin kes ji Başûr û Bakurê Kurdistanê hebûn, lê pirsgirêk ew bû ku diviyabû ew hemû niştecihên vî bajarî bin.

Me hinek kes dîtin ku xwendekar bûn. Em dixwazin kesên di koma me de hemû xwende bin, bawernameya wan hebe yan jî di xwendinê de berdewam bin, mînak wek min ku dixwînim.

Lê pirsgirêk ew bû ku diviyabû niştecihên bajêr bin û yên ku niştecihên vir bûn hemû xelkê Rojavayê Kurdistanê ne. Lê piştrast bin ku em nûnertiya hemû Kurdistanê dikin."

 Yekrêzî û astengiyên li pêşiya Kurdan

Li 104 bajarên eyaleta Nordrhein-Westfalenê, encûmenên biyaniyan û yekbûnê 14ê Îlonê tên hilbijartin û Kurdên niştecihên vê wîlayetê çav li wê yekê ne ku cihê xwe di nav wan encûmenan de bigirin.

Her derbarê vê mijarê, her yek ji Îsmaîl Casim, çalakvanê hilbijartinê û Berfîn Celen, çalakvana hilbijartinê, mêvanên Diyasporayê bûn.

Li bajarê Leverkusenê ku hejmareke mezin a Kurdan lê dijîn, lîsteyeke Kurdî bi navê "Yekbûn" beşdarî hilbijartinên Encumena Entegrasyonê dibe.

Îsmaîl Casim yek ji nûnerên vê lîsteyê, destnîşan kir ku nêzîkî 15 hezar Kurd li Leverkusenê niştecih in, ku ev dike nêzîkî ji sedî 20 ji niştecihên bajêr.

Ev hejmareke berbiçav e û dê bandoreke mezin li ser biryarên şaredariyê bike.

Casim diyar kir ku dem hatiye ku Kurd li Almanyayê xwe nîşan bidin û dengê xwe bigihînin navendên siyasî û got:

"Vê carê em dê xwe nîşan bidin. Nebêjin tiştek nabe. Vê carê hemû Kurdên her çar parçeyên Kurdistanê yekgirtî ne û em dixwazin bi hev re kar bikin."

Wî tekezî li ser girîngiya yekrêzî û beşdariya hemû pêkhateyên Kurd, ji Elewî, Êzidî û Misilmanan kir.

Armanc: Ji perwerdeya Kurdî heta piştgiriya siyasî

Berfîn Çelena çalakvana din a hilbijartinê dabaşa astengiyên li pêşiya beşdariya Kurdan di hilbijartinan de kir û got:

"Tevî ku hejmareke mezin a Kurdan heye lê du pirsgirêk hene. Yek ew e ku gelek ji wan hîn jî bi baweriyeke tam beşdar nabin.

Ya duyem, ku pirsgirêka herî mezin e, nebûna yekrêziyê di nav komeleyên Kurdî de ye."

Wê da zanîn ku sê sal in ji bo yekkirina komeleyên Kurdî li Leverkusenê bêyî cudahiya olî û neteweyî dixebitin û got:

"Em naxwazin bêjin ew kîjan kes e, kîjan milet e, kîjan ol e. Em tenê dibêjin em Kurd in û divê em bigihîjin wê lîsteyê [Yekbûn]."

Hêmin Ebdullah pirsî ka sûda beşdariya Kurdan di van hilbijartinan de çi ye û Berfîn Çelen bi hûrgilî bersiv da û behsa çend xalên girîng kir:

Perwerdeya Kurdî: Yek ji daxwazên wan ên sereke dabînkirina zimanê Kurdî li dibistanan e. Li Leverkusenê sê dibistan hene, lê hê jî zimanê Kurdî tê de nayê xwendin.

Piştgiriya Hikûmetê: Dema ku Kurd di encumenên şaredariyê de xwedî nûner bin, hikûmet neçar dimîne ku zêdetir piştgiriya wan bike û daxwazên wan cîbicî bike.

Hişmendiya Civakî: Beşdariya di siyasetê de alîkariya Kurdan dike ku zêdetir civaka Alman fêm bikin û xwe tê de biguncînin.

Kursên Fêrbûna Zimên: Berfînê destnîşan kir ku li Leverkusenê kursên fêrbûna zimanê Erebî û Kurdî hene, lê hejmara beşdarên kursên Erebî pir zêdetir e, ku ev jî nîşana lawaziya hişmendiya zimanê Kurdî ye.

Rola Jinên Kurd

Îsmaîl Casim tekezî li ser rola girîng a jina Kurd di siyasetê de kir û got:

"Jinên Kurd di her war û qadê de pêşeng in. Em hemû li cîhanê dizanin ku jinên Kurd çawa DAIŞ û teror têk birin û li Kobanî û cihên din qehremanî nîşan dan.

Dem hatiye ku mafê xwe bistînin û di lîsteyên hilbijartinan de nûnertiya wan hebe."

Casim mînaka Bêrîvan Aymazê da ku dixwaze bibe şaredara Kolnê û ev yek wek tiştekî pîroz bi nav kir.

Wî her wiha got ku hejmareke mezin a jinên Kurd dixwazin bibin beşek ji siyasetê, lê hê jî hin kes hene ku dixwazin rê li ber wan bigirin.

Hêmin Ebdullah bangî Kurdên Başûr jî kir ku li Almanyayê niştecih in û dibe ku kêm ji siyaseta Almanyayê serwext bin û got:

"Bandora van hilbijartinan li ser jiyana we ya rojane heye. Divê hûn biçin dengê xwe bidin û beşdar bibin. Li Leverkusenê lîsteya Yekbûnê heye, ku bi rengê zer hatiye destnîşankirin."

Berfîn Çelen jî diyar kir ku "Yekbûn" navek e ji bo lîsteya ku hemû Kurdên her çar parçeyên Kurdistanê li xwe digire û got:

 "Em dixwazin hemû Kurdên Leverkusenê û tevahiya herêma Nordrhein-Westfalenê piştgiriyê bidin lîsteyên Kurdî û dengê xwe bidin Kurdan."

RUDAW