
Amerîka: Em naxwazin Sûriyeyeke dabeşkirî bibînin
.
Berdevkê Herêmî yê Wezareta Karên Derve ya Amerîkayê Michael Mitchell ji Rûdawê re ragihand, “Em hîn jî piştgiriyê didin fikra Sûriyeyeke yekgirtî û em naxwazin Sûriyeyeke dabeşkirî bibînin.”
Michael Mitchell got, serkeftina Îraqê bi radeyeke mezin bi hevkariya di navbera Herêma Kurdistanê û Bexdayê ve girêdayî ye.
Michael Mitchell diyar kir ku pêwîstiya Îraqê bi geşbûna aborî heye û sektora petrolê di aboriya Îraqê de xaleke sereke ye.
Wî derbarê şerê li Xezeyê diyar kir ku Amerîka fikarên Îsraîlê fêhm dike û got ku divê hemû rehîne vegerin mala xwe û got:
“Pêşî divê Hemas demildest rehîneyên mayî berde û divê fêhm bike ku di paşeroja Xezeyê de ne ji aliyê siyasî û ne jî ji aliyê leşkerî ve ti rola wê nîne.”
Michael Mitchell da zanîn ku hebûna nûnerên Hemasê ya li Qeterê li ser daxwaza Amerîkayê ye.
Berdevkê Herêmî yê Wezareta Karên Derve ya Amerîkayê Michael Mitchell pirsên Rûdawê bersivandin:
Rûdaw: Mîchel, te nû ji temaşevanên me re eşkere kir ku tu Berdevkê Wezareta Karên Derve yê ji bo Medyaya Erebî yî. Mixabin, Kurdiya te hîn ne baş e, loma tu dê bersiva pirsên min bi Erebî bidî. Ez dixwazim bi tiştê ku Serok Trump li ser Xezeyê got dest pê bikim. Wî got û ez dixwazim gotina wî binivîsim, wî got: "Divê em şerê li Xezeyê demildest rawestînin." Gelo ev bangeke ji bo agirbesteke demildest e?
Michael Mitchell: Derbarê peyama bingehîn û mercên Amerîkayê, di tiştê ku Dewletên Yekbûyî dixwaze de ti guherîn nîne. Pêşî divê Hemas demildest rehîneyên mayî berde û divê fêhm bike ku di paşeroja Xezeyê de ne ji aliyê siyasî û ne jî ji aliyê leşkerî ve ti rola wê nîne. Mixabin, Hemasê rêzeke dirêj a pêşniyarên Amerîkayê yên ku Îsraîlê qebûl kiribûn red kir û ji ber vê yekê êşên gelê li Xezeyê berdewam dikin.
Rûdaw: Naxwe ev ne agirbest e. Hûn li Xezeyê agirbestê naxwazin. Bi baweriya min, Dewletên Yekbûyî li dijî agirbestê mafê vetoyê bi kar anî, di demekê de ku hemû dewletên din li Neteweyên Yekbûyî dengê erê dabû.
Michael Mitchell: Dewletên Yekbûyî bi peymaneke agirbestê bawer e, paşê armanca dawî agirbesteke mayînde ye lê Hemasê ev pêşniyar red kirin. Niha di dema niha de bala me li ser bidawîkirina şer bi her awayî ye.
Rûdaw: Û bi awayekî siviktir, ez bawer im Serok Trump henekê xwe bi teleprompter, Neteweyên Yekbûyî û pêpelûka karebayî kir. Wî got ku ew bi awayekî rast nexebitîn. Naxwe helwesta Serok Trump li hemberî Neteweyên Yekbûyî ya li hemberî vê rêxistina navneteweyî ya girîng ku nêzîkî sed sal berê hatiye damezrandin çi ye?
Michael Mitchell: Dewletên Yekbûyî qîmet dide Neteweyên Yekbûyî û em ne li dijî fikra piralîbûnê ne lê ev serok ji her tiştî zêdetir teqeziyê li ser serweriya dewletan dike. Ew dixwaze ku em bêhtir serweriyê bibînin û carinan piralîbûn an bernameyên Neteweyên Yekbûyî bandoreke neyînî li ser serweriya dewletên endam dikin.
Siyaseta "Pêşî Amerîka" bi kurtasî ew e ku bala xwe bide ser berjewendiyên Dewletên Yekbûyî li ser her tiştî. Eger em karibin bi hev re ber bi armanceke hevpar ve bixebitin, ev tiştekî baş e lê eger ev yek ne mumkin be, Dewletên Yekbûyî dê bala xwe bide ser xurtkirina berjewendiyên xwe û yên gelê xwe.
Rûdaw: Belê û ez her wiha dixwazim berteka we an berteka hikûmeta Amerîkayê li ser hemû wan dewletên ku Filistîn wekî dewleteke serbixwe nas kirine wergirim. Ez bawer im hejmar niha 157 e û... ez bawer im helwesta fermî ya Dewletên Yekbûyî ew e ku ev yek Hemasê xelat dike. Çima wisa ye? Eger ez şaş bim min rast bike. Ez bawer im ev helwesta Îsraîlê ye.
Michael Mitchell: Ev îdare wisa dibîne ku zehmet e em nîqaşa naskirina dewleteke Filistînî bikin dema ku em hîn di nav şerekî trajîk û kujer ê berdewam de ne. Divê em vî şerî demildest û di dema herî zû de bi dawî bînin, paşê dibe ku dema guncav ji bo nîqaşkirina her naskirina dewleteke Filistînî were. Di şert û mercên bi vî rengî de, belê, naskirina dewleteke Filistînî dibe ku bibe sedema dirêjkirina şer û em bi ti awayî vê yekê naxwazin.
Rûdaw: Ez dixwazim derbasî welatên din ên Rojhilata Navîn bibim. Serok Trump zêde bala xwe neda ser welatên din ên Rojhilata Navîn, wekî Sûriyeyê.
Michael Mitchell: Pêşî, me di vê gotarê de dît ku baleke mezin li ser Dewletên Yekbûyî û kar û barên wê yên navxweyî hebû, ji ber ku di dawiyê de ev serok li hemberî raya giştî ya Amerîkayê berpirsiyar e. Ev bi kurtasî siyaseta "Amerîka Pêşî" ye lê ev nayê wê wateyê ku Dewletên Yekbûyî bi ti awayî guh nade kar û barên derve.
Dewletên Yekbûyî li seranserê cîhanê hewlên mezin dide ji bo xurtkirina aştî û aramiyê. Ji bilî vê, vê hefteyê di navbera Serokê Dewletên Yekbûyî û serokên Ereban de hevdîtinek heye û ev hevdîtin dê bibe derfetek ji bo nîqaşkirina mijarên ewlehî û aborî yên li Rojhilata Navîn.
Rûdaw: Yanî Serok Şer jî di nav de ye? Mebesta min, tê payîn ku bi wan re bicive, ne wisa?
Michael Mitchell: Di planê de heye, lê ez nikarim bi teqezî ti hevdîtinê piştrast bikim.
Rûdaw: Û sedema ku ez vê pirsê dikim ev e ku bi tenê guhdarîkirina gotara Serok Trump a îro, hûn dê neyên tawanbarkirin eger hûn bigihîjin wê encamê ku Rojhilata Navîn ji bo Dewletên Yekbûyî kêmtir girîng bûye. Ez dizanim we got ku Serok Trump bêhtir guh dide berjewendiyên gelê Amerîkayê lê ev nêrîn, Rojhilata Navîn bi qasî ku îdareyên berê girîngî didanê, êdî ne girîng e.
Michael Mitchell: Ez bi ti awayî bi vê gotinê re ne razî me. Di serdema yekem a Trump de serdana yekem ji bo Erebistana Siûdî bû û di serokatiya wî ya duyem de jî heman rawestgeh: Siûdî, Mîrgehên Ereb ên Yekbûyî û Qeter. Ev îşareteke zelal a pêbendbûna Dewletên Yekbûyî ya bi vê herêmê re ye û ev pêwendiyên di navbera Dewletên Yekbûyî û hevkarên me yên Kendavê de gelekî girîng in.
Ev ji aliyekî ve, ji aliyê din ve Serok Trump gelek caran gotiye ku êdî dema wê hatiye ku hevkarên me berpirsiyariyeke mezintir û girîngtir di warê kar û barên ewlehî û enerjiyê de hilgirin. Wekî mînak, dema em behsa NATOyê dikin, Dewletên Yekbûyî piştgiriyê dide wê lê di heman demê de em dixwazin hevkarên me yên Ewropî fînansmana pêwîst bidin da ku ev hevpeymanî wekî amûreke bi bandor berdewam bike.
Rûdaw: We behsa Qeterê kir. Ez bi rastî dixwazim pirsekê li ser wê yekê ji we bikim, ji ber ku Serok Trump ji êrişa Îsraîlê ya li ser Qeterê ne razî xuya dikir. Wî got, erê. Û hûn bawer dikin ku ev yek careke din çênabe? Ku Îsraîl êrişî hevpeymaneke din a Dewletên Yekbûyî bike.
Michael Mitchell: Tiştê ku ez dikarim bibêjim ev e ku gotinên Trump di vî warî de zelal bûn. Wî gelek caran got ku ev yek careke din çênabe û ev hêviyên Serok Trump in. Bê guman di vî warî de di navbera Dewletên Yekbûyî û Îsraîlê de cudahiyeke biçûk heye, ji ber ku me rasterast ji Serok bihîst ku êrişeke bi vî rengî ne di berjewendiya Îsraîlê û ne jî di berjewendiya Dewletên Yekbûyî de ye û dibe ku dan û standinan têk bibe.
Rûdaw: Ez doh bi Wezîrê Karên Derve yê Îraqê re axivîm. Ew gelekî bi fikar bû. Wî got, piştî vê êrişa li ser Qeterê, ez tiştê ku wî got ji nû ve vedibêjim. Wî digot: Em hemû bi fikar in. Em hemû, hûn dizanin, ev yek aramiya herêmê têk dide. Hûn çawa hevkarên xwe yên din piştrast dikin ku Dewletên Yekbûyî li gel wan e û piştrast dike ku Îsraîl an hevkarên din ên Dewletên Yekbûyî êrişî wan nakin?
Michael Mitchell: Ez nikarim li ser navê artêşa Îsraîlê biaxivim lê Dewletên Yekbûyî fêhm dike ku fikarên ewlehiyê yên Îsraîlê çi ne û ev tiştekî sabit û naskirî ye û tiştekî nû tê de nîne. Li gel vê yekê, me gelek caran ji Wezîrê Karên Derve Rubio bihîstiye ku nûnerên Hemasê li ser daxwaza Amerîkayê li Qeterê ne, ji ber ku dewleta Qeterê roleke jiyanî û bêhempa dilîze ji bo meşandina dan û standinên gelekî girîng û Dewletên Yekbûyî û Qeterê heman armanca dawî heye ku ew jî xurtkirina aştî û aramiyê ye.
Rûdaw: Vegerim ser Sûriyeyê, hîn hinek hêzên Amerîkayê li Sûriyeyê bi cih bûne û Hêzên Sûriyeya Demokratîk, koma ku Kurd pêşengiya wê dikin, berî îro yan doh gotin ku ew rastî êrişa hêzên girêdayî Şamê hatine. Ew banga nenavendîtiyê li welêt dikin. Di heman demê de, Dewletên Yekbûyî pêwendiyên xwe bi Şamê re asayî dike. Gelo mercên Dewletên Yekbûyî ji bo Şamê hene ku divê mafên Kurdan biparêze an divê daxwazên Kurd û kêmaniyên din, ên ku ew jî daxwaza hebûneke taybet a xwe di nav Sûriyeyeke yekgirtî de dikin, ne dabeşkirin, tenê nenavendîtî, tê de bihewîne? Gelo Dewletên Yekbûyî li gel wan daxwazan radiweste an piştgiriyê dide wan?
Michael Mitchell: Dema ku sizayên aborî li dijî rejîma berê hatin rakirin, me rasterast ji Serok bihîst ku Dewletên Yekbûyî mercên wê yên taybet nînin, hêviyên me hene. Em dixwazin hikûmeteke ku bi awayekî berpirsiyar tevdigere bibînin û bê guman hikûmeteke ku rêzê li hemû zarokên dewletê digire, bêyî ku li dîn, nijad an jî heta girêdana siyasî binêre. Ev hêviyên Dewletên Yekbûyî ne û em hîn jî piştgiriyê didin fikra Sûriyeyeke yekgirtî û em naxwazin Sûriyeyeke dabeşkirî bibînin.
Rûdaw: Yek, yekgirtî, lê nenavendî. Ev mumkin e, ne wisa?
Michael Mitchell: Hûrgiliyên şêweyê dawî li ser gelê Sûriyeyê dimîne lê Dewletên Yekbûyî, wekî min got, Sûriyeyeke yekgirtî dixwaze.
Rûdaw: Naxwe gelo em dikarin bi ewlehî texmîn bikin ku Kurdên ku ji bo şerê li dijî DAIŞê, ji bo têkbirina rêxistina Dewleta Îslamî pişta xwe bi wan ve girê dabû û gelek pispor li hev dikin ku ew li Sûriyeyê hêza bejayî ya herî bi bandor bûn, dê Dewletên Yekbûyî dev ji wan bernede dema ku pêwendiyên xwe bi Şamê re asayî dike?
Michael Mitchell: Ez nikarim texmîn bikim ka dê di paşerojê de çi bibe lê careke din me gelek caran pesnê Kurdên li Sûriyeyê bihîstiye. Hevkariyeke me ya ewlehiyê ya qayîm heye û em hêvî dikin ku ev pêwendî berdewam bikin. Tiştê herî girîng ji bo me, ji bilî mijarên aborî, ew e ku em rê li ber vejîna bi hêz a rêxistina DAIŞê bigirin, ji ber ku mîna her rêxistineke terorîst a din, her tim îhtimala ku careke din û bi hêz vegere heye.
Ji ber vê yekê ez nikarim biaxivim ka dê çi bi serê Kurdan were lê tişta herî girîng ew e ku em li gel hemû hevkarên xwe yên Sûriyeyî û hemû aliyan di pêwendiyê de bimînin da ku di van mijaran de bi pê şve biçin.
Rûdaw: Pirsa min a dawî li ser Îraqê ye. Ez bawer im Wezîr Rubio çend meh an hefte berê gotibû ku Dewletên Yekbûyî qîmet dide pêwendiya bi Herêma Kurdistanê re û min peyvên rast ên ku wî bi kar anîn ji bîr kirin lê wî gotibû ku xweseriya Hikûmeta Herêma Kurdistanê di nav Îraqê de ji nêrîna Dewletên Yekbûyî ve pêwîst bû... Ez dixwazim ji we bipirsim ka gelo ev hîn jî nêrîna Dewletên Yekbûyî ye?
Michael Mitchell: Derbarê vê şîroveya Wezîr Rubio de, ez bi temamî nizanim.
Rûdaw: Belê, ez bawer im wî gotibû ku xweserî gelekî girîng e. Min peyvên rast ji bîr kirin lê bi her awayî, nêrîna we li ser rêkeftina dawî ya ku me di navbera Bexda û Hewlêrê de ji bo ji nû ve destpêkirina hinartina petrolê ji Herêma Kurdistanê dît çi ye?
Michael Mitchell: Ev tiştekî gelekî erênî ye. Serkeftina Îraqê bi radeyeke mezin bi hevkariya di navbera Herêma Kurdistanê û Bexdayê ve girêdayî ye û ev tiştekî gelekî baş e. Pêdiviya Îraqê ya mezin bi geşbûna aborî heye û sektora petrolê mijareke gelekî girîng e.
Rûdaw
NÛÇEYE ŞÎROVE BIKE
JI kerema xwe re şîroveyên xwe jî bi gramera kurdî ya rast û tîpên kurdî binivîsin