Se serrî verê cû, destpêkê rijyayîşê Împaratorîya Osmanîyan de sey Jonturkê Neweyî xeylî şarê ke bin destê  Împaratorîya Osmaî de bîy, têkişte welatê xo de bî.

Heto bîn ra o wext dewletê pîlî yê sey Îngilîz û Firansa ê ke herêma Rojhilatê Mîyanênî de wayîrê mîsyono pîl bîy zî, gorê menfietanê xo karê dizayînkerdişê herême kerdêne.

Mîyanê roşnvîr, wende û arîstokratanê kurdan de zî hîs û hişmendîya azadîya şarî û  xoserîya welatî germ bibî. Semedê zêdekerdişê hîsanê welatperwerî, hîsanê azadîya şarî û xoserîya Kurdistanî, ddemêkê kilmî de zaf rojnameyî û kovarî vejyay, komelî û teşkîlatî ameyî ronayîş. Ê Teşkîlatan ra yew zî Cemîyeta Tealî Ya KurdistanÎ bî. Wexto ke ame zanayîş Jontirkê Neweyî yê ke mîyanê Îtihat û Terakî de xo organîze kenî û zanayê ke eke hêz nêbê nêeşkenê bibê wayîrê dewletêke.

Cemîyeta Tealî ya Kurdistanî zî Kurdistan de dest bi xo rêxistinkerdişî kerd. Semedê destpêkî Koçgirî-Dêrsim, Diyarbekir û Wan ameybî weçînayene.

Demê Şorişê Oktobirî ke Ûrisî Kurdistanî ra peyser şîy de kurdî herêma xo de bi hawayêko otonom cuyêne. Îdareyê ê wextî yê Tirkîyê dest pêkerd Siwarîyê Ordîyê 6 yê Tirkîya herêma Koçgirî de bica biko. Coka zî zaf eskerî erşawitê herême. Semedo ke Kurdan talankerî, wêrankerî û kiştişê Jontirkan rind zanêne, Kurdan zî  semedê pawitişê (seveknayîşê) xo dest bi amadekarî kerd.

Destpêkê 1921 de tay cayan de hedîseyê qijî qewimîyay. La, hereket bi serekîya Elîşan Beg û Elîşêr Efendî de, 6ê Adara 1921 de dest pêkerd. Heyder Beg, Mehmed Izet, Nakî, Hesen Eskerî, Kazim rayberîya hereketî kerdêne.

Bi qetlîamê hezaran kurdan, bi vêşnayîşê 132 dewan û talankerdişê hezaran heywan û zexîreyê şarê herême,  nê hereketê Kurdan yê Koçgirî 25ê Hezîrana 1921 de qedîya.

Nê çîyî Bakûrê welatê ma de seserrîyo ke dewam kenê. Şarê Kurdistanî 200 serrîyo ke semedê azadîya welatê xo têkoşîn dano.

Dewaya azadîya Kurdistanî ewro bi ked û xebat û têkoşînê şehîdanê Koçgirî, Pîran, Agirî, Dêrsim, Mehabad, Barzan, Qamişlo game bi game dewam kena.

Destvistişê Dewleta Federe ya Başûrê Kurdistanî, destvistişê Rojavayê Kurdistanî, bi hemkarî, îtifaq û bi hişmendîyêka netewî, niştimanî,  heme Kurd û Kurdistanîyanê dinya rê benê hêvî, benê nimûne. Heta ke her çar perçeyanê Kurdistanî de zî şarê ma azadîya xo qezenc biko do no têkoşîn dewam biko.

Ma seserrîya Hereket û serehewanayîş û xoverodayîşê Koçgirî de, rayber û şehîdanê Hereketê Koçgirî û heme şehîdanê Kurdistanî bi hurmet yad kenê.

06.03.2021

Buroya Çapemenî û Têkilîye ya PAKî