Emrêko kilm, mucadeleyêko bê emsal

Emrêko kilm, mucadeleyêko bê emsal

Necmettin Büyükkaya (1943-24.01.1984)

A+A-

Qehremanî şertanê çetinan de vejîyenê meydan û tena bê zî nê şertanê çetinana mucadele kenê. Xora zafê nê qehremanan zî mucadeleyî mîyan de şehîd kewenê.

Qehremanê ma Necmettin Büyükkaya zî wina yo. Eke biwazo hem welatê xo de hem zî welatanê Awrûpa de heyatêko zaf rehet qandê Necmettinî mimkûn o. Labelê o mucadeleyî rehetî rê tercîh keno û beno qehremanê Kurdistanî. Tarîxê dinya de zaf milletî, zaf însanî, zaf kom û komeleyî est ê. Nînan ra tayênan nam û namdareyî ya xo verdaya tayê zî herre mîyan de bîyê vindî. Ez qayîla ke qalê yew merdimêko camêrd û namdarî bikera. Nê camêrdî, emrê xo yê kilmî de qandê welatê xo û qandê însananê welatî rê zaf nimuneyê erjayeyî mîras veradayê. Çar parçeyanê welatê xo rê xizmetkarî kerda û heta şehîdbîyayîşê xo xizmetkarî ya Kurdistanî ra fek nêveradayo.

Serra 1943’î de dewa Qerexanê Cêrênî ya Sêwregi de, banêkê herrinî bin de bi qîrîna Elîya xanim yew lajekî çimê xo dinya rê akerdî.  Herçiqas name yê ci Necmettin neyeno pa zî, serrî ravêrenê û nameyê nê lajekî vurêno beno Selah, beno Zinar, beno Neco, beno Rober, beno Selehaddîn, beno Ferman û tewr dima nameyê nê xortî beno “Şehîd”… Qerexan, Sêwregi de nameyê yew mintiqayo û na mintiqa mabênê Sêwregi û Çêrmug de 5-6 dewan ra yena meydan. Qerexanijî goreyê kalikê Necmettinî, Xelîlê Nofelî, “welatê corî” ra yanî kişta Çewlîg yan zî

Dêrsim ra ameyê. Semedo ke dewe de mekteb çinêbeno, qeçê dewe şinê melayê dewe ra ders gênê. Necmettin zî wina dest bi wendişî keno. Labelê mela, cevherê Necmettinî vineno û vano “nê lajekî birişê wa Sêwregi de biwano.” Winî zî beno. Necmettin Serra 1954’î de mektebê sifteyênî (dibistanî) û serra 1957î de zî mektebê mîyanênî Sêwregi de waneno û semedo ke Sêwregi de lîse çinêbena, seba wendişê lîse şino Dîyarbekir. 1961 de dest bi wendişê Lîseya Zîya Gokalp î keno la semedo ke nêeşkeno peranê pansîyonî bido tîyayî terk keno û şino Adana. Adana de bi îrxatî ya xo îdare keno û sinifa diyîn û hirêyin Lîseya Lajekan ya Adana (Adana Erkek Lisesi) de qedêneno. No mabên de Necmettin, zilm o ke dewlete kena, zilm o ke şêx û axayî bi hetkareya dewleta kenê, hem Sêwregi de hem zî Adana de ferqê ciwiyayişê maldar û feqîran vîneno û redkerdişê sîstemî serranê lîse ra dest pakeno. Rast e rast xebatê Necmettinî yê sîyasî unîversîte de dest pakenê la bingeyê nê xebatanê sîyasîyan serranê lîseyî de virazêno.

Serra 1965-66’î de Îstanbul de dest bi wendişê fakulte ya huquqî keno uca de zî, feqîreyî Necmettinî nêveradana. Semedo ke mektebê xo dewam kero mecbûr maneno ke bigurweyo. Yew fabrîqa de karkereyî û bekçîyîya şewe keno, 3-4 serrî xebitêno la uca ra zî seba grewî erzêno. Fabrîqa ra erzîyayiş ra tepîya mecbur maneno ke bi bûrs ê wendekareyî ya îdareyê xo bikero.

Necmettin, wendekarîya unîversîte de zaf kom û komeleyan mîyan de aktîf xebitêno bi kilmeya; 1966’an de Komele ya Wendekaranê Tehsîlê Berz yê Sewregi (Siverek Yüksek Tahsil Talebe Derneği) – Partiyê Karkeranê Tirkîya (TİP: Türkiye İşçi Partisi) 1967’an de Kluba Fikrî ya Îstanbul Hiquqîyan (İstanbul hukuklular Fikir Kulübü) (dima na komele bena Dev-Genç), 1969 Î-DDKO (Îstanbul - Ocaxê Kulturî yê Şoreşgeranê Rojhilatî), 1971 Partîya Demokrat ya Kurdistanî-Tirkîya ( T-DKP). Eynî wext de Necmettin Serra 1969’î de 13 embazanê xo ya pîya komele ya DDKO’yî roneno û beno serekê DDKO’yo sifteyên. Hende teşqeleyan mîyan de Necmettin qaxuyê ziwanî zî gêno û kurmanckî, sorankî, dimilkî (kirmanckî -zazakî) ser ro zî xebitêno. Notî yê ke

Necmettinî mabênê serranê 1972-1982 tepiştê bellî kenê ke, Necmettinî Ferheng û gramerê dimilkî (kirmanckî/zazakî) ser ro zî xebatî kerdê. Nê xebatan ra tepîya nameyê Necmettinî zî kewno radyo û rojnameyanê dewlete û Serra 1970’î 16’yê Ekimî de derheqê Necmettinî qerarê tepiştişî vejîyeno. Nê qerarî ra tepîya seba Necmettinî rojê surgunî dest pakenê. Verê rayîranê kaçaxana şino Sûrîye û beno meymanê Ekrem Cemîl Paşayî. Uca ra ravêreno Swêd û mabênê serranê 1972-1974 Swêd de maneno. 1974 yew ef vejîyena û semedo ke sujê ke çebîyayê Necmettinî ser zî ef benê, qet wext vinî nêkeno û ageyreno Kurdistan. Zewijêno û keyeyê xo ano Dîyarbekir.  Nê zewajî ra bi nameyanê Serdil û Elya ya di keçê ci benê. Zewaj ra tepîya zî

Necmettin xebatanê xo yê sîyasi û kulturî dewam keno. Nê faalîyetan ra reyna derheqê Necmettinî de qerarê tepiştişî vejîyeno û Serra 1982’yî 15’ê Nîsanî de Necmettin Dîyarbekir de keyeyê xo de tepêşêno. Rojê surgun û kaçaxî qedênê û rojê zindanî dest pakenê. Zîndan de zî Necmettin sey teberî aktîf xebitêno û sey yew elçî,  komelanê Kurdistanî mîyan de têkilî virazeno. Semedo ke xerdîyan û eskerî tirkî û kurmanckî zanê Necmettin bi dimilkî/kirdkî têkilî virazeno.

Aktîfeya Necmettinî weş bi zilimkaran nêşina û her firset de Necmettinî tehdîd kenê. Necmettin ne tehtîdanê înan ra, nê zî zilm û îşkenceyanê înan ra nêterseno û heta merg sey darêna sere rast vindeno. No zilim û qetilkerdiş, Kurdistan de yewin nêbi û peyên zî nêbî. Labelê Necmettinî cewabê qatîlanê xo weşîya xo de dabî. Hemverê tehtîdanê Amîrê zîndanî Abdullah Kahramanî wina vat bî; “Şima eşkenê ma bikişê, kiştene meslekê şima ya. Labelê ma bimirê ma şehîdê şoreşî yê. Qeçê ma (domanê ma) do bi maya şad bê. Yan qeçê şima? Qeçê şima do şermê qatîleya şima tim xo ser ro bivînê û ê do şima ra bişermayê.” Na sere rasteyî ya Necmettinî heta ke a roja sîya, 22’yê Çileyî dewam kena, Necmettin qet dijmenanê xo ver sereyê xo nêroneno.

A roje, zalimî tehtîdanê xo anê ca û Necmettinî bi çiweyanê asininana qetil kenê. Hewna dirbetin beno embazê xo İsfendiyar Eyupogluyî rê nameyê qatîlanê xo vano. Necmettin, emrê xo yê kilmî de Filistîn ra heta Wîetnam hem mucadeleyê mazlûmanê cîhanî hem zî mucadeleyê welatê xo Kurdistanî da. Herçiqas kom û komeleyanê kurdan mîyan de pê nêwaştiş û pê qebûl nêkerdiş est bi zî ca yê Necmettinî cîya bî. Ewro zî daxîl roja şehîd bîyayişê ci de her fikir ra, her partî ra însanî yenê mezelê ci ser.

Ma ewro Necmettinî ser ro çend qal bikerê zî do kêmî bimano. Emrêko kilm, mucadeleyêko bê emsal û bi îradeyêko asinîna na dinya ra yew “Neco” ravêrd û wina va: “Wa merdim camêrd bo, wa rojê dinya de bo.

Wa boxê jew rojî ba, ne gi manga ya se serrî ba”

Miraz Babij /BasNûçe  

 

Nûçeya berê û ya piştre

NÛÇEYE ŞÎROVE BIKE

BALKÊŞÎ: Şîroveyên ku têde; çêr, heqaret, hevokên biçûkxistinê û êrîşa li ser bawerî, gel û neteweyên din hebin, dê neyêne erêkirin.
JI kerema xwe re şîroveyên xwe jî bi gramera kurdî ya rast û tîpên kurdî binivîsin